جمعی از اقتصاددانان ایران در نامه‌ای خطاب به مردم و حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران به تشریح مشکلات مختلف اقتصادی پرداخته و راهکارهایی ارائه کرده‌اند.
این نامه به ریشه‌های بحران چند لایه و بسیار گسترده کنونی اقتصاد ایران پرداخته و الگوی کنونی اقتصاد “ضدتولید و غیرمردمی” دانسته است:
“در واقع قرار بود اقتصاد دولتی به اقتصاد رقابتی تبدیل شود اما در عمل ما با یک اقتصاد رفاقتی روبرو شدیم؛ این ساختار رفاقتی پدید آمده از مناسبات قدرت ثروت منجر به دو پیامد مهم در اقتصاد ایران شد که وجه تمایز اقتصاد کنونی با گذشته است.”
۳۸ اقتصاددانی که این نامه را امضا کرده‌اند در بیست بند راهکارهایی برای حل مشکلات اقتصادی ایران ارائه داده‌اند.
از جمله پیشنهادهای آنها محدودسازی و کاهش تزریق رانت، مبارزه فراگیر با فساد و تفکیک کامل مدیریت دولتی از مدیریت بنگاههای خصولتی بوده است.
بخشی از مشکلات اقتصاد ایران که اقتصادانان به آنها اشاره کرده‌اند:
- افزایش وابستگی به صادرات مواد خام و اولیه صنعتی و معدنی با تکیه بر رانت
- رشد و گسترش شدید و بی قاعده بنگاههای رانتی شبه دولتی
- تضعیف و تحدید مستمر بخش خصوصی واقعی
- پنج برابر شدن واردات همراه با پنج برابر شدن واردات کالاهای مصرفی کم کیفیت از تعداد معدودی کشور آسیایی
- گسترش سفته بازی، دلالی و رباخواری
- برخورداری کامل بنگاههای خصولتیِ رفاقتی از امتیازهای بنگاههای دولتی
- ورود نهادهای نظامی و عمومی به عرصه بنگاهداری
- ایجاد رانت ارزی با تحمیل دستوری جهش های گاه و بیگاه نرخ ارز توسط بخش خصولتی
- استفاده ابزاری از بازار سرمایه (بورس اوراق بهادار) برای جذب سرمایه مردم
در بخش مدیریت بازار ارز نویسندگان نامه پیشنهاد کرده‌اند تخصیص ارز به کالا های اساسی برای “جلوگیری از فعالیت‌های سوداگرانه” محدود شود.
یکی دیگر از پیشنهادات این است که بنگاه های صادراتی که از منابع عمومی برخوردارند، برای فعالیت‌های صادراتی خود پیمان نامه ارزی بسپارند.
این نامه در حالی منتشر شده که رئیس بانک مرکزی با حضور در یک برنامه تلویزیونی (دیروز یکشنبه ۱۵ مرداد) از جزئیات سیاست جدید ارزی دولتی رونمایی کرد.
عبدالناصر همتی گفت کالاهای “ضروری” مردم، دارو و تجهیزات پزشکی با ارز ۴۲٠٠ تومانی تامین خواهد شد.
آقای همتی همچنین گفت فهرست کسانی که از رانت ارزی استفاده کرده‌اند تهیه شده و با این افراد برخورد خواهد شد.
حسن روحانی، رئیس جمهور ایران نیز بیش از یک ماه پیش از “سوء‌استفاده” عده‌ای از تخصیص دلار ۴۲۰۰ تومانی” انتقاده کرده بود.
بنابر اعلام بانک مرکزی قرار است سیاست‌های جدید ارزی دولت از فردا سه‌شنبه (۱۶ مرداد) اجرایی شود و صرافی‌ها به چرخه مبادلات ارزی بازخواهند گشت.
با اعلام این سیاست‌ها قیمت ارز و سکه در بازار آزاد کاهش یافته است.
بر اساس اعلام دولت از ابتدای سال جاری (۱۳۹۷) تا ۲۵ خرداد امسال ۹ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی در کشور توزیع شده است.
bbc
