آمانو: بازرسی از مراکز نظامی ایران باید براساس پروتکل الحاقی ممکن باشد

یوکیا آمانو سرپرست آژانس بین المللی انرژی اتمی گفته است که اگر توافق جامع اتمی میان ایران و قدرت ها امضا شود، راه بازدید بازرسان این سازمان از بعضی تاسیسات نظامی ایران همواره خواهد شد.

این درحالی است که مقام های ایرانی از جمله رهبر این کشور علیه هرگونه حق دسترسی به این گونه مراکز براساس توافق جامع اتمی هشدار داده اند.

آقای آمانو روز سه شنبه در مصاحبه ای با آسوشیتدپرس گفت که ایران براساس بیانیه مشترک لوزان به طور مشخص با اجرای پروتکل الحاقی موافقت کرده است.

اجرای پروتکل الحاقی امکان دسترسی خیلی بیشتری به تاسیسات ایران را در مقایسه با آنچه بازرسان آژانس اکنون دارند به آنها خواهد داد.

ایالات متحده و روسیه در میان ۱۴۷ کشوری هستند که پروتکل الحاقی را امضا کرده اند، هرچند بعضی کشورها از جمله آمریکا ضمانت هایی برای اطمینان از خدشه دار نشدن امنیت ملی در جریان بازرسی ها دارند؛ درخواستی که ایران هم دارد.

با این حال آقای آمانو گفت همان مقرراتی که در مورد همه کشورهای امضاکننده پروتکل اجرا می شود در مورد ایران هم صادق خواهد بود.

او گفت: “در بسیاری از کشورهای دیگر هر از گاهی، وقتی دلیلی موجه داشته باشیم خواستار دسترسی به مراکز نظامی می شویم، چرا ایران نه؟ اگر دلیلی برای ارائه درخواست دسترسی داشته باشیم، چنین خواهیم کرد، و ایران به طور اصولی باید با این موافقت کند.”

آقای آمانو گفت که این سازمان هرگاه که “ناهمخوانی یا مساله ای غیرعادی” در فعالیت های ایران به چشم بیاید خواهد توانست خواستار دسترسی، رفع ابهام یا “بازرسی فوری” شود.

این درحالی است که ایران می گوید اجازه دسترسی به سایت های نظامی را نخواهد داد.

آیت‌الله خامنه‌ای رهبر ایران روز ۹ آوریل در مورد تفاهم لوزان گفت که شرایط و محدودیت‌های مورد نظر طرف مقابل نباید به نظارت در حوزه مسایل نظامی و امنیتی تسری یابد: “مسئولین نظامی کشور بهیچ وجه ماذون نیستند که به بهانه نظارت، بیگانگان را به حریم امنیتی کشور راه دهند یا توسعه دفاعی کشور را متوقف کنند.”

عباس عراقچی مذاکره کننده ارشد ایران در این مورد گفته است که “ما همه راه هایی که این نظارت ها و بازرسی ها بتواند منجر به سوء استفاده های احتمالی توسط بازرسان آژانس شود را شناسایی کرده و آنها را بسته ایم و برای نظارت هایی که پذیرفته شده، دغدغه های امنیتی درنظر گرفته شده است.”

آسوشیتدپرس نوشت که ایران در گذشته گاهی از مواضعی که می گفت قابل مذاکره نیست کوتاه آمده و معلوم نیست که رد قاطعانه دسترسی به تاسیسات نظامی نیز یک موضع مذاکراتی است که می توان در مورد آن سازش کرد یا خیر.

دیوید آلبرایت از موسسه علوم و امنیت بین المللی به این خبرگزاری گفت که اگر ایران این مساله را رد کند ممکن است معامله از هم بپاشد.

ایران خواستار رفع فوری تحریم هاست اما به نوشته آسوشیتدپرس دیپلمات های غربی گفته اند که تا زمانی که آژانس بین المللی انرژی اتمی حکم خود در مورد نتیجه بازرسی ها و ماهیت برنامه اتمی را اعلام نکرده باشد ایران نمی تواند به رفع کامل تحریم ها امیدوار باشد.

از سر گیری مذاکرات در وین

همزمان عباس عراقچی که روز سه شنبه وارد وین شده ابراز امیدواری کرد که روند دیپلماسی تا پیش از پایان ماه ژوئن به نتیجه برسند.

او که سه شنبه با مقام های اروپایی در وین دیدار کرد به خبرگزاری مهر گفت: “امیدواریم زودتر از دهم تیر ماه بتوانیم جمع بندی نهایی داشته باشیم.”

قرار بود هلگا اشمید مدیر سیاسی اتحادیه اروپا روز سه شنبه با آقای عراقچی و مجید تخت روانچی دیپلمات ایرانی دیدار کند.

وندی شرمن مذاکره کننده ارشد آمریکا قرار است چهار شنبه برای پیوستن به گفتگو وارد پایتخت اتریش شود.

آقای عراقچی گفت: “روز پنجشنبه ملاقات دو جانبه ای با آمریکایی ها خواهیم داشت و یک قرار ملاقات هم با هیئت چینی در همان روز داریم.”

ایران و گروه ۱+۵ در سیزدهم فروردین (دوم آوریل) به مجموعه ای از راه حل ها برای حل و فصل نهایی پرونده اتمی ایران رسیدند. قرار است طرف ها تا نهم تیر (پایان ماه ژوئن) متن نهایی توافق جامع اتمی را آماده کنند.

قرار است در برابر برخی از اقدامات از جمله ایجاد برخی محدودیت ها در برنامه اتمی ایران، تحریم های مالی و اقتصادی شورای امنیت، آمریکا و اتحادیه اروپا علیه این کشور لغو شود.

bbc