رئیس جمهوری ترکیه در مورد کشته شدن جمال خاشقجی، روزنامه نگار سعودی در سرکنسولگری آن کشور در استانبول توضیحات بیشتری داده است.
روز سه‌شنبه، ۱ آبان (۲۳ اکتبر)، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در سخنرانی هفتگی برای نمایندگان حزب حاکم عدالت و توسعه در پارلمان گفت که در نظر دارد جزئیات کشته شدن جمال خاشقجی را توضیح دهد. او گفت که قبل از کشته شدن جمال خاشقجی، دوربین‌های نصب شده در کنسولگری سعودی در استانبول برداشته شده بود اما دوربین‌های خارج از ساختمان، ورود این روزنامه‌نگار به داخل سرکنسولگری را ضبط کردند که نشان می‌داد او از این محل خارج نشد. وی افزود که روزنامه‌نگار سعودی توسط یک گروه متشکل از افرادی که از عربستان اعزام شده بودند همراه با کارکنان کنسولگری “به طرزی فجیعانه” به قتل رسید و سپس این پانزده نفر همراه با کنسول عربستان خاک ترکیه را ترک کردند.
رئیس جمهوری ترکیه با تاکید براینکه قتل خاشقجی از پیش برنامه‌ریزی شده بود، یادآور شد که در ابتدا مقامات سعودی اصرار داشتند که این روزنامه‌نگار پس از انجام امور اداری، از کنسولگری خارج شده اما بعدا پذیرفتند که او در این محل به قتل رسیده است.
آقای اردوغان به تماس تلفنی با ملک سلمان، پادشاه سعودی اشاره کرد و گفت که در این تماس به اطلاع پادشاه رساند که متصدی کنسولکری کفایت ندارد و افزود که هجده نفری که به گفته مقامات سعودی در ارتباط با این قتل در آن کشور بازداشت شده‌اند، با یافته‌های اولیه سازمان‌های اطلاعاتی ترکیه منطبق است.
وی گفت که نسبت به صمیمیت پادشاه سعودی برای رسیدگی به این موضوع تردیدی ندارد اما این توضیح که تعدادی از ماموران امنیتی عربستان به طور خودسرانه مرتکب این قتل شدند برای ترکیه “توضیحی رضایتبخش” نیست.
وی گفت که اگر جنایتی روی داده، باید آمران و عاملان آن هرکه هستند مشخص معلوم شود و براساس قوانین اسلامی و قوانین بین‌المللی محاکمه شوند. رئیس جمهوری ترکیه خواستار محاکمه متهمان به این قتل در استانبول شد.
ناپدید شدن و قتل خاشقجی دولت سعودی را در یک موقعیت دشوار بین‌المللی قرار داده استپیش از سخنرانی آقای اردوغان، وزیر خارجه ترکیه گفته بود که این کشور اطلاعات مربوط به قتل خاشقجی را “با هیچ کشور دیگری در میان نگذاشته” است. روز گذشته گزارش شد که رئیس سازمان مرکزی اطلاعات آمریکا – سیا – برای ارزیابی اطلاعات ترکیه در این مورد به آن کشور سفر کرده است. وی گفت که آمادگی عربستان برای قبول مسئولیت در قبال کشته شدن جمال خاشقجی “گامی مثبت” بوده هر چند با تاخیر برداشته شد و افزود که ترکیه آماده همکاری با تحقیقات بین‌المللی است.
پیشتر سخنگوی رئیس جمهوری ترکیه گفته بود که موضوع قتل خاشقجی ارتباطی به روابط عربستان و ترکیه ندارد و ترکیه آن را طبق قوانین بین‌الملل مورد بررسی قرار داده است تا تمامی زوایای این ماجرا روشن شود.
شبکه تلویزیونی خبر، از رسانه‌های طرفدار دولت ترکیه، در گزارشی در روز سه‌شنبه تصاویری منتشر کرد و گفت این تصاویر، کارکنان سرکنسولگری عربستان در استانبول را در حال سوزاندن مدارک و اسناد نشان می‌دهد. در صورت صحت این گزارش، مشخص نیست که این اسناد چه ماهیتی داشته اما این شبکه تلویزیونی گفته است که این تصاویر روز ۳ اکتبر، یعنی یک روز بعد از ناپدید شدن خاشقجی گرفته شده است.
دیگر رسانه‌های طرفدار دولت نیز عربستان و ایالات متحده را متهم کرده‌اند که در صدد هستند با نسبت دادن قتل جمال خاشقجی به دیگران، از کشف حقیقت جلوگیری کنند.
صورتک ولیعهد سعودی در تظاهرات علیه کشته شدن خاشقجی و سیاست خارجی دونالد ترامپ در برابر کاخ سفید – مخالفان محمد بن سلمان او را به ارتباط با قتل خاشقجی متهم کردهاندصبح روز سه‌شنبه، عادل الجبیر، وزیر امور خارجه عربستان در یک کنفرانس خبری در اندونزی گفت که دولت او به تحقیقات همه جانبه در مورد قتل جمال خاشقجی “متعهد” است و افزود که به منظور روشن شدن تمامی جوانب این ماجرا، یک گروه تحقیق را برای همکاری با مقامات ترکیه به آن کشور اعزام کرده است.
وی گفت که دولت عربستان مصمم است تمامی کسانی را که در این ماجرا دست داشته‌اند مجازات کند و افزود: “ما تمامی سازوکارهای مورد نیاز را ایجاد خواهیم کرد تا اطمینان حاصل شود چنین واقعه‌ای دیگر در کشورمان روی نخواهد داد.” مشخص نیست که هیئت اعزامی عربستان تا چه اندازه در جریان نتایج تحقیقات تشکیلات اطلاعاتی ترکیه قرار گرفته است.
روابط بین دولت اسلامگرای ترکیه، که به اسلام سیاسی گرایش دارد، و حکومت عربستان سعودی به خصوص به خاطر حمایت آنها در جریان‌ها و گروه‌های متفاوت در منطقه چندان گرم نبوده است.
اگرچه در ابتدا منابع رسمی سعودی گفته بودند که جمال خاشقجی پس از انجام کارهای اداری کنسولگری را ترک کرده بود، اما بعدا امکان قتل او را مطرح کردند.
در بیانیه‌ای که دادستان عربستان جمعه شب (۱۹ اکتبر) منتشر کرده، آمده تحقیقات درباره سرنوشت جمال خاشقجی نشان داده او پس از ورود به کنسولگری با مردانی در داخل ساختمان درگیر شده و در جریان این درگیری کشته شده است.
تلویزیون دولتی عربستان گفته در پی مشخص شدن نتایج تحقیقات احمد العسیری، معاون وزارت اطلاعات این کشور و سعود القحطانی، از دستیاران محمد بن سلمان، ولیعهد این کشور برکنار شده‌اند و ۱۸ نفر هم در این رابطه بازداشت شده‌اند.
همزمان عربستان اعلام کرده هیات ویژه‌ای از وزرای دولت این کشور ماموریت یافته‌اند که تحت ریاست محمد بن سلمان، ولیعهد، ساختار دستگاه اطلاعاتی این کشور را بازسازی کنند.
bbc
