آمریکا از سفرای کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل دعوت کرده که روز دوشنبه به واشنگتن بروند تا شواهدی به آنها نشان دهد که دولت ترامپ میگوید گواه این است ایران برای شورشیهای حوثی در یمن سلاح فرستاده و از جمله یک موشک که از یمن به سوی عربستان پرتاب شده، از ایران آمده است.
همچنین قرار است این سفرای ١۵ کشور عضو شورای امنیت سازمان ملل با دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا نهار بخورند.
بهخصوص در چند ماه گذشته، دولت ترامپ در پی آن بوده است که فشار دیپلماتیک بر جمهوری اسلامی را افزایش دهد.
با گزارشهای پیاپی آژانس بینالمللی انرژی هستهای درباره پایبندی ایران به توافق هستهای، آمریکا فشارش را بر برنامه موشکی ایران و رفتارش در منطقه گذاشته است.
از جمله مقامهای دولت آمریکا گفتهاند ایران با فرستادن تسلیحات برای شورشیهای حوثی در یمن، دارد تحریمهای تسلیحاتی را نقض میکند.
نیکی هیلی، سفیر آمریکا در سازمان ملل، پیشتر در برنامهای در واشنگتن، با نمایش بقایای موشکی که حوثیها به ریاض، پایتخت عربستان سعودی شلیک کردند ایران را به نقض تعهدات بینالمللی متهم کرده است.
ایران این اتهامها را رد کرده است.
در ماه جاری گزارش کارشناسان به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارائه شد که در آن نتیجه گرفتهاند ایران تحریمهای سازمان ملل برای منع رساندن سلاح به یمن را نقض کرده است. آنها در گزارششان نوشتهاند “ایران نتوانسته است اقدامات لازم برای جلوگیری از ارائه مستقیم یا غیرمستقیم” موشکهای بالستیک کوتاهبرد و دیگر تجهیزات نظامی به حوثیهای یمن را به عمل بیاورد.
نیکی هیلی، سفیر آمریکا در سازمان ملل، گفته است در حال بررسی گزینههای مختلف در سازمان ملل برای فشارآوردن بر ایران است که به گفته او “رفتارش را اصلاح کند”. با این حال او با چالش حق وتو قدرتهای جهانی از جمله چین و روسیه هم مواجه است.
برای تصویب قطعنامه در شورا امنیت، رای ۹ کشور از ۱۵ کشور عضو این شورا لازم است و در عین حال هر یک از ۵ قدرت جهانی که عضو دائمی این شورا هستند میتوانند آن را وتو کنند.
در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت که بعد از توافق هستهای بین ایران و شش قدرت جهانی تصویب شد، از ایران “خواسته شده است” که برای ۸ سال از توسعه موشکهای بالستیکی که “برای حمل تسلیحات هستهای طراحی شدهاند” خودداری کند.
ایران و برخی کشورهای دیگر میگویند هم لحن این بخش از قطعنامه الزامآور نیست و هم چون ایران موشکها را به قصد حمل سلاح هستهای نمیفرستد، شامل آن نمیشود.
اما دولت باراک اوباما هم که توافق هستهای در دوره آن سر گرفت، آزمایشهای موشکی ایران را خلاف قطعنامه ۲۲۳۱ قلمداد میکرد.
همچنین یک قطعنامه دیگر شورای امنیت درباره یمن، تامین تسلیحات برای رهبران حوثی و “کسانی که از طرف آنها یا به دستور آنها عمل میکنند” را ممنوع کرده است.
ایالات متحده میتواند پیشنهاد کند سازمان ملل افراد یا نهادهایی را در ایران بابت نقض قطعنامه مرتبط با تحریم تسلیحاتی یمن در فهرست سیاه قرار دهد. چنین تصمیمی در جلسههای غیرعلنی شورای امنیت و با رای اجماعی ۱۵ کشور عضو گرفته میشود.
نیکی هیلی، سفیر آمریکا در سازمان ملل، بیش از چهل روز پیش در میانه ماه دسامبر، ایران را به تنشآفرینی در خاورمیانه متهم کرد و گفت آنچه از بررسی بقایای موشک برمیآید میتواند به عنوان “شواهد انکارناپذیر” نقض تعهدات بینالمللی ایران و تلاش نافرجام ایران برای لاپوشانی این موارد تلقی شوند.
او گفت موشک شلیکشده به فرودگاه ریاض نشان گروه صنعتی شهید باقری را داشته است. این مجموعه صنعتی وابسته به وزارت دفاع ایران پیش از این به دلیل نقش ادعایی در برنامه موشکی ایران مورد تحریم قرار گرفته است.
ایران آن اتهامهای نیکی هیلی را درباره موشکهایی که از یمن به عربستان شلیک شدند ساختگی خوانده و گفته است این جزئی از “نقشه دولت آمریکا علیه ایران” است.
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، سخنرانی نیکی هیلی را “نمایش” خوانده است.
آقای ظریف در توییتر خود نوشته است: “وقتی در سازمان ملل بودم همین نمایش را دیدم و آنچه را هم که از آن برآمد…”
او عکس نیکی هیلی را در کنار کالین پاول، وزیر خارجه پیشین آمریکا قرار داده که در سخنانی در سازمان ملل مدعی شد آمریکا شواهد انکارناپذیری از تسلیحات کشتار جمعی عراق دارد. آمریکا بر همین اساس به عراق حمله کرد. اما بعدتر مشخص شد که ادعای آقای پاول پایه و اساسی نداشت.
پیش از این جلسه خانم هیلی، خبرگزاریهای غربی اخبار متناقضی درباره نظر کارشناسان ملل نسبت به موشک شلیک شده به ریاض منتشر کردند. از جمله خبرگزاری رویترز نوشت بنا به گزارشی محرمانه، کارشناسان سازمان ملل میگویند موشک ظاهرا ساخت ایران بوده اما خبرگزاری فرانسه نوشت بنا به گزارشی محرمانه، کارشناسان سازمان ملل نمیتوانند تایید کنند که موشک ساخت ایران بوده است.
ایرانیبودن این موشک از همان ابتدا از طرف عربستان سعودی مطرح شده بود. خانم هیلی این گفته مقامهای سعودی را تکرار کرد که مشخصات این موشک با موشک قیام ایران مطابقت دارد.
یکی از ویژگیهای مورد اشاره آمریکا، بالک نداشتن موشک قیام و موشک شلیک شده است. آمریکا میگوید موشک قیام تنها موشک بالستیک کوتاهبرد بدون بالک است.
bbc