نخست وزیر جدید لبنان با تائید میشل عون، رئیس جمهوری این کشور، دولت جدید را با ۲۰ عضو تشکیل داده و می‌گوید به سرعت ولی “بدون دستپاچگی” به ساماندهی شرایط اقتصادی می‌پردازد.
حسان دیاب که بخش قابل توجه کارنامه‌اش، فعالیت دانشگاهی است، از هیات دولت جدید با عنوان “گروه نجات” یاد می‌کند. با این حال، همچنان بخشی از معترضانی که پیش‌تر علیه “فساد و ناکارآمدی” مسوولان به خیابان‌ها آمده بودند، دولت تازه را “مستقل” توصیف نمی‌کنند.
اعتراض‌های گسترده ضددولتی در لبنان سبب شد تا سعد حریری در ۲۹ اکتبر سال گذشته میلادی از مقام نخست وزیری کناره‌گیری کند. اگر چه احزاب، در ماه دسامبر بر سر انتخاب حسان دیاب توافق کردند ولی انتخاب اعضای هیات دولت، به چالش مهمی برای تشکیل دولت بدل شد.
اکنون با سپری شدن حدود سه ماه از استعفای سعد حریری، سرانجام دولت جدید با امید پایان بحران سیاسی و اقتصادی آغاز به‌کار کرده است. کاری که در این شرایط بحرانی، گویی رساندن فوریت‌های پزشکی به “عروس خاورمیانه” است.
استاد جوان، مرهون هوش هیجانی
حسان دیاب که علاوه بر عربی به عنوان زبان مادری‌اش، به انگلیسی و فرانسه هم مسلط است در سال ۱۹۵۹ در بیروت به دنیا آمد. ۱۰ ساله بود که پدرش را از دست داد و هفت سال بعد به بریتانیا مهاجرت کرد. اقامت او در این کشور در سال ۱۹۷۶ میلادی، همزمان با دورانی است که لبنان درگیر جنگ داخلی بود.
او دوره سه‌ساله دبیرستان را طی یک سال پشت سرگذاشت. حسان دیاب، مقطع کارشناسی مهندسی ارتباطات را در سال ۱۹۸۱ در دانشگاه متروپلیتن لیدز به پایان رساند و یک سال بعد مدرک کارشناسی ارشدش را در رشته مهندسی سیستم‌ها از دانشگاه ساری بریتانیا اخذ کرد.
این جوان لبنانی که در توصیف مهاجرتش در ۱۷ سالگی می‌گوید “ناگهان خود را در انگلستان یافتم” در مجموع پس از ترک زادگاهش ۹ سال تحصیل کرد و موفق به کسب مدرک دکترا در رشته مهندسی کامپیوتر از دانشگاه بَث شد. در همین دوران، یک سال و نیم در شرکت آی‌بی‌ام به عنوان مهندس کارآموزی کرد.
آقای دیاب در برجسته کردن نقاط قوت زندگی و تعریف و توصیف دستاوردهایش ملاحظه‌ای ندارد و بر این باور است که “موفقیت، بیش‌تر حاصل هوش هیجانی و شخصیت” فرد است. او برآیند آن را “توانایی در ارتباطات، مذاکره و رهبری به‌جای دانش فنی و تخصص” می‌داند.
روانشناسان “هوش هیجانی” را شامل سه مهارت شناسایی و نام‌گذاری هیجانات، توانایی مهار هیجانات و به‌کارگیری آن مثل حل مسائل، و سرانجام توانایی مدیریت هیجانات می‌دانند.
او پس از پایان تحصیلاتش در سال ۱۹۸۵ به لبنان بازگشت و در ۲۶ سالگی در دانشگاه آمریکایی بیروت به عنوان استادیار مشغول به کار شد. آقای دیاب در ۳۸ سالگی به مقام “استاد تمام” ارتقا یافت.
کشف نقاب در دانشگاه
حسان دیاب پس از آنکه در سال‌های ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۱ ریاست دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه آمریکایی بیروت را عهده‌دار بود، از سوی این دانشگاه در سال ۲۰۰۴ به عنوان رئیس دانشگاه ظفار در عمان معرفی شد. او در ۴۵ سالگی، جوان‌ترین رئیس دانشگاه در پادشاهی عمان به شمار می‌رفت.
یکی از اقداماتش در این دوران که واکنش‌های بسیاری برانگیخت، مخالفتش با پوشیده بودن چهره دانشجویان دختر بود. او در اقدامی جسورانه استفاده از پوشش نقاب را در دانشگاه ممنوع کرد.
آقای دیاب که خود را از حامیان حقوق و توامندسازی زنان معرفی می‌کند، از دانشجویان دختر خواست تا از پوشش صورت در درون محوطه دانشگاه خودداری کنند تا هویت آنان قابل شناسایی باشد.
این تصمیم، واکنش‌های خشمگینانه‌ای را در عمان برانگیخت و به گفته خودش “زندگی‌اش را به خطر انداخت”.
با این همه، این دوره هم به پایان رسید و در سال ۲۰۰۶ به معاونت برنامه‌های خارجی منطقه‌ای دانشگاه آمریکایی بیروت منصوب شد. این معاونت، بازوی مشاوره و توسعه حرفه‌ای دانشگاه محسوب می‌شود.
در آستانه آزمون سیاست
حسان دیاب که سه فرزند دارد، سال ۲۰۱۱ مادرش را از دست داد. او در روایت از زندگی‌اش به اندوه به‌جامانده از این مرگ اشاره می‌کند. او سه سال بعد، بنیادی را به یاد مادرش تاسیس کرد تا در راستای توانمندسازی زنان و جوانان تلاش کند.
سال ۲۰۱۱ نه تنها با واقعه مرگ مادر پس از شش ماه کما همراه بوده بلکه سال آشنایی او با سیاست است. آقای دیاب از ۱۳ ژوئن این سال تا ۱۴ فوریه ۲۰۱۴ در دولت نجیب میقاتی، وزیر آموزش و آموزش عالی بود. به این ترتیب او یکی از معدود وزیران تکنوکرات تاریخ لبنان شد که پیشینه کنشگری حزبی نداشت. همچنین آقای دیاب اولین وزیر آموزش و آموزش عالی این کشور است که از یکی از دانشگاه‌های معتبر جهان فارغ التحصیل شده است.
آقای دیاب در سال‌های پس از این دوره، از سیاست دور بود. او که با نامش بیش از ۱۵۰ متن از جمله ۱۱ کتاب، فصل‌هایی در چند کتاب و مقالاتی در نشریات معتبر بین‌المللی منتشر شده، فردیت را برابر جمع ارزش می‌گذارد و به شنیدن “ندای درونی” فرد به جای توجه به “جمعیت پیرامون” در مسیر زندگی باور دارد.
وزیر پیشین آموزش عالی لبنان، با همه تجربه‌اش در جوامع دانشگاهی و فعالیت در کابینه دولت، سال ۲۰۱۷ در دانشکده حقوق دانشگاه هارواد، دوره “رهبری و مذاکره” را پشت سرگذاشت.
اگرچه رسیدن به مقام نخست وزیری، برجسته‌ترین دستاورد آقای دیاب است ولی او مخالفان قابل توجهی هم به ویژه در شمال لبنان دارد. او از پشتیبانی جنبش حزب‌الله، حزب شیعه مذهب امل و جنبش آزاد میهنی برخوردار است ولی مسلمانان سنی مذهب از او حمایت نکرده‌اند.
آقای دیاب در حالی بر کرسی ریاست دولت نشسته که بحران اقتصادی لبنان از دوران جنگ داخلی این کشور بی‌سابقه قلمداد می‌شود. باید دید که او و هیات همراهش، چگونه برگ‌های تازه تاریخ لبنان را می‌نویسند؟ آیا فصلی تازه آغاز شده یا باز هم در این دولت، صفیر گلوله‌های پلاستیکی و گاز اشک‌آور در بیروت شنیده خواهد شد؟
علی خردپیر bbc
