در سال‌های اخیر بطور سنتی شهروندان عراق در کنار کشورهایی نظیر جمهوری آذربایجان، افغانستان، ترکیه و پاکستان بالاترین تعداد ورودی به ایران را داشته‌اند؛ ولی عراق در این سال‌ها در مقایسه با سایر کشورها کماکان مقام اول را در این زمینه حفظ کرده است.
دولت ایران البته طی سال‌های اخیر در تلاش بوده که گردشگران خارجی از کشورهای دیگر را هم به ایران بکشاند؛ در این زمینه می‌توان به مصوبه هئیت دولت در تیرماه امسال اشاره کرد که این کشور بطور یکطرفه ویزای ایران را برای شهروندان چینی حذف کرد.
افت شدید پول ملی ایران در مقایسه با ارز کشورهای دیگر طی یکسال و نیم اخیر هم هر چند انگیزه بالایی برای علاقمندان دیدار از ایران مهیا کرد ولی تنش‌های بین‌المللی و همچنین توصیه بعضی دولت‌های خارجی به شهروندانشان برای خودداری از سفر به ایران کماکان عراق را در رتبه اول دیدارکنندگان از ایران قرار داد.
گردشگران عراقی که به ایران سفر می‌کنند عمدتا با هدف زیارت (عمدتا مشهد و قم) یا درمان پزشکی به کشور همسایه می‌آیند که در سال‌های اخیر گشت و گذار هم در قالب تور به این مجموعه اضافه شده است.روز دوشنبه (۲۵ شهریور) به نقل از مراجع آماری ایران گفته شده که
تعداد شهروندان عراقی مسافر به ایران را در ۵ ماه اول سال جاری نزدیک به یک میلیون و ۶۹۰ هزار نفر بوده؛ این تعداد در مقایسه با مدت مشابه سال پیش (۱۳۹۷) حدود ۴۲۶ هزار نفر افزایش داشته است.
بنابر اعلام مراجع رسمی در ایران؛ از ابتدای فروردین تا پایان بهمن سال گذشته بیش از ۷ میلیون گردشگر خارجی به ایران سفر کردند.
ولی تیموری، معاون گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گفته است: “هر گردشگر عراقی براساس آمار متوسط ۴.۹ شب در ایران اقامت دارد.”
آقای تیموری همچنین گفته است: “در پایان سال ۲۰۱۸ میزان هزینه‌کرد یک گردشگر در منطقه جنوب آسیا به‌طور متوسط ۱۴۹۰دلار بود؛ بنابراین اگر بخواهیم بگوییم یک عراقی چه مبلغی در سفر به ایران هزینه کرده است، باید این عدد بر تعداد گردشگران ورودی از عراق به ایران ضرب شود. اگر چه گردشگران درمانی عراق در ایران مبلغی بسیار بیش از مبلغ اعلام شده از سوی مجامع جهانی هزینه می‌کنند.”
بنابر اعلام وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در سال ۱۳۹۷ هر گردشگر خارجی در ایران به طور متوسط حدود یک هزار و ۴۰۰ دلار در ایران پول خرج کرد.
اخیرا بعضی از رسانه‌های ایران گزارش داده بودند حضور شهروندان کشورهای همسایه به خصوص اعراب عراقی و اماراتی برای خرید املاک در استان‌های شمالی این کشور بطور چشمگیری افزایش یافته است.
بر این اساس، این افزایش بخصوص طی شش ماه اخیر مشهودتر بوده است.
اما ولی تیموری گزارش‌ها درباره خرید کلان زمین در استان‌های شمالی ایران توسط عراقی‌ها “در سطح کلان” را تکذیب کرده است.
معاون گردشگری البته در این باره به روزنامه همشهری گفته: “خیر چنین نیست. در گردشگری و دیگر حوزه‌ها قانون سرمایه‌گذاری خارجی وجود دارد و همه حوزه‌ها تابع این قانون هستند. سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری تنها به ایجاد زیرساخت‌های گردشگری مرتبط است و در همین قانون هم سرمایه‌گذاری باید به‌صورت مشارکتی و سهم ۵۱ به ۴۹ باشد.”
سفیر ایران در بغداد در تیر ماه افزایش شهروندان عراقی در ایران در سه ماه اول امسال تایید کرده بود؛ ایرج مسجدی در این زمینه به آمار بخش کنسولی سفارت ایران در بغداد و دیگر شهرها اشاره کرده بود.
او متوسط هزینه هر عراقی برای سفر به ایران را “حداقل ۱۰۰۰ دلار” خوانده بود.
البته داستان ورود عراقی‌ها به ایران مانند بیشتر گردشگران کشورهای دیگر نیست.
در سال ۱۳۵۴ زمانی که صدام حسین رهبر این کشور بود، تعداد زیادی ایران ساکن عراق به ایران بازگردانده شدند که به آنها “معاود” یا عودت داده شده می‌گفتند. روزنامه ایران در گزارشی که دو ماه پیش منتشر کرده جمعیت آنها در مشهد را بالای ۳۰ تا ۴۰ هزار نفر اعلام کرده بود.
بخشی از گردشگران عراقی زمانی که به ایران می‌آیند در خانه “معاودها” که از قبل با آنها آشنایی دارند اقامت برمی‌گزینند و هزینه هتل یا مسافرخانه نمی‌دهند.
ایران و عراق در اواخر خرداد ماه تفاهم‌نامه گردشگری و میراث‌فرهنگی امضا کردند؛ این تفاهم نامه همکاری در زمینه‌های گردشگری به ویژه در حوزه گردشگری سلامت را در بر می‌گیرد.
با همه تلاشهای ایران بعد از انقلاب برای توسعه صنعت توریسم و رونق این بخش در دولت‌های مختلف، این کشور در مقایسه با کشورهایی نظیر ترکیه توفیق چندانی نداشته یکی از دلایل آن محدودیت‌های اجتماعی، احساس ناامنی و تنش‌های سیاسی جمهوری اسلامی در عرضه جهانی است.
bbc
