بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران نسبت به پیشنهاد اتحادیه اروپا درباره صادرات نفت ایران ابراز نارضایتی کرده و به نقل از وزارت خارجه ایران گفته “این پیشنهاد راضی کننده نیست.”
این اظهارات در واکنش به بسته اخیر پیشنهادی اتحادیه اروپا به ایران بوده است.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، آقای زنگنه گفته است: “البته من هنوز این پیشنهاد را ندیدهام؛ اما همکاران وزارت امور خارجه آن را دیده و ظاهرا از جزییات آن هم خیلی راضی نبودهاند؛ چرا که ما از اتحادیه اروپا انتظار داریم مسئولیت خودش را در حفاظت از برنامه جامع اقدام مشترک به انجام برساند.”
او همچنین گفته است: “هم اکنون تغییر عمدهای در میزان تولید و صادرات نفت ایران حاصل نشده و جمهوری اسلامی ایران در قبال اقدامات آمریکا، برنامهها و سیاستهای خود را به پیش برده و خواهد برد.”
در حال حاضر، ایران روزانه حدود ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه نفت خام صادر میکند که تقریبا یک میلیون بشکه بیشتر از زمان تحریم پیش از برجام است.
چین، هند، اتحادیه اروپا و ژاپن و کره جنوبی خریداران عمده نفت خام ایران هستند.
قرار است تحریمهای نفتی آمریکا از ماه نوامبر اجرایی شود و قصد آمریکا این است که فروش نفت ایران را به صفر برساند.
کمیسیون مشترک وزرای خارجه کشورهای طرف برجام که هدف آن بررسی آینده توافق هستهای ایران پس از خروج آمریکا از آن بود، دیروز (۶ ژوئیه) در وین، پایتخت اتریش پایان یافت.
یکی از موارد بیانیه پایانی که به آن اشاره شد “تداوم صادرات نفت و میعانات گازی، محصولات نفتی و پتروشیمی ایران” بود.
حسن روحانی، رئیس جمهور ایران پیش از نشست وزرای خارجه طرف برجام، در دو مکالمه تلفنی جداگانه با آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان و امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه از پیشنهادهای اروپا برای حفظ توافق هستهای انتقاد کرده و آنها را ناکافی دانست.
او پیشنهادهای اروپا را “تعهدات کلی” دانسته و خواهان “راهکار عملیاتی” و “دارای زمانبندی” شده بود.
نگرانی اصلی زمانبندی ماه نوامبر و آغاز تحریمهای نفتی آمریکاست که عدهای درباره نهایی شدن پیشنهادات تا پیش از این موعد اظهار تردید کردهاند.
ایران میگوید اگر منافعش از طرف اروپا تضمین نشود، ادامه برجام ممکن نیست.
اتحادیه اروپا و قدرتهای اروپایی در ماههای اخیر در مواضعشان بر حفظ برجام تاکید دارند؛ اما مشخص نیست چه طور میخواهند مانع از اثرگذاری تحریمهای آمریکا بر تجارت با ایران شوند.
نمایندگان پارلمان اروپا البته هفته پیش با تصویب طرحی به بانک سرمایه گذاری اروپا که یک بانک غیرانتفاعی مستقر در لوکزامبورگ است، اجازه دادند به روابط مالی با ایران ادامه دهد.
کشورهای اروپایی امیدوارند با برقرار نگه داشتن مبادلات مالی با ایران از این طریق، ادامه پایبندی تهران به توافق هستهای را پس از برقراری مجدد تحریمهای آمریکا تضمین کنند.
محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران پس از کمیسیون مشترک وزرای خارجه کشورهای طرف برجام به خبرنگاران گفت: “الان کسی نتوانسته مشکل خروج آمریکا از برجام را حل کند و این مساله هنوز باقیمانده است؛ بنابراین ایران حق اجرای اقداماتی را دارد.”
او همچنین گفته: “اگر اروپاییها نتوانند تعهداتشان را درست انجام دهند ما اقدام میکنیم. برداشتم این بود که تمامی اعضای برجام در اینکه اراده سیاسی دارند تا برابر این اقدام آمریکا بایستند – شاید اولینبار در چنین سطحی باشد – در جلسه این تعهد را نشان دادند. حالا باید دید چقدر میتوانند.”
در پی خروج ایالات متحده از توافق هسته ای (برجام) دونالد ترامپ، رئیس جمهوری این کشور به کشورهای دیگر بین ۹۰ تا ۱۸۰ روز برای اجرای تحریمهای ایران فرصت داد؛ موعد اعمال تحریمهای نفتی چهارم نوامبر است.
هفته پیش برایان هوک، یکی از مشاوران ارشد در وزارت خارجه آمریکا، گفت ۵۰ شرکت برای کاهش روابط تجاری با ایران اعلام آمادگی کردهاند.
او البته به نام این شرکتها اشاره نکرد.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا میگوید وضعیت ذخایر بازار جهانی انرژی به گونهای است که تحریمهای نفتی ایران را امکان پذیر میکند.
در حال حاضر، کشورهای اروپایی بر تلاش خود برای ادامه ارتباط تجاری و مالی با ایران تاکید دارند و حتی اقداماتی را هم برای حفاظت از شرکتهای اروپایی در برابر خسارت ناشی از برقراری ارتباط با ایران در نظر گرفتهاند.
هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان اما گفته است: “اتحادیه اروپا نمیتواند تمام خسارات ناشی از خروج شرکتها از ایران را به طور کامل جبران کند.”
با اینهمه، محدود بودن نفوذ دولتهای غربی بر فعالیت و تصمیمگیری موسسات تجاری و مالی خصوصی و ارتباط قابل توجه این موسسات با آمریکا مانعی جدی دربرابر کارایی این اقدامات ایجاد میکند.
bbc