مارکوس لما از پشت میز بلندش که رو به شهر پهناور آدیس آبابا دارد، همه چیز را بسیار خوب می‌بیند.
محل کار بنیان‌گذار مرکز نوآوری تکنولوژی به ” نام آیس‌آدیس” (IceAddis ) به طور معمول پر است از سر و صدای کارآفرینانی که از قهوه غلیظ و رویاهای بزرگ انرژی می‌گیرند.
اما وقتی اینترنت قطع می‌شود، همه چیز از حرکت می‌ایستد.
موسسه “اکسس ناو” (Access Now) که در زمینه حقوق دیجیتال فعالیت می‌کند،اطلاعاتی در اختیار بی‌بی‌سی گذاشته که نشان می‌دهد سال گذشته اینترنت بیش از ۲۰۰ بار در ۳۳ کشور مختلف دنیا به شکل عمدی قطع شده است.
مارکوس می‌گوید: “رفت و آمد متوقف می‌شود. هیچ کس به اینجا پا نمی‌گذارد و کسانی هم که می‌آیند مدت طولانی نمی‌مانند چون بدون اینترنت چه کار می‌توانند بکنند؟
” یکی از قراردادهایی که برای تولید نرم‌افزار بسته بودیم به هم خورد چون نتوانستیم سفارش را به موقع تحویل دهیم دلیلش هم قطع شدن اینترنت بود. بعضی مواقع هم مشتری‌های خارجی فکر می‌کنند شرکت ما آن‌ها را نادیده می‌گیرد اما کاری از دست ما برنمی‌آید. ”
” قطعی اینترنت در اینجا به طور مستقیم مردم و کسب و کارها را تحت تأثیر قرار می‌دهد.”
قطع اتصال وب
این مسأله تنها به اتیوپی محدود نمی‌شود و تأثیرش فقط اقتصادی نیست. بنا بر تحقیقات اکسس‌ناو، خاموشی اینترنت ده‌ها میلیون نفر از جمعیت دنیا را به طرق گوناگون تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.
برای قطع کردن اینترنت در یک منطقه به خصوص مقامات کشورها می‌توانند به شرکت‌های ارائه دهنده خدمات اینترنتی دستور دهند دریافت سیگنال در آن منطقه را مسدود و یا در مواردی دسترسی به یک سرویس وب خاص را محدود کنند.
گروه‌های حقوق بشری نگرانند این روش به ابزاری سرکوبی تعیین کننده برای دولت‌ها در نقاط مختلف دنیا تبدیل شود.
بی‌بی‌سی با بررسی اطلاعات تازه دریافته قطعی اینترنت به شکل روزافزونی با زمان اعتراضات مرتبط است.
این بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال ۲۰۱۹ اینترنت در جریان بیش از ۶۰ مورد اعتراضات مردمی و ۱۲ دوره انتخاباتی قطع شده است.
دولت‌ها اغلب می‌گویند قطعی اینترنت به تضمین امنیت عمومی و جلوگیری از انتشار اخبار جعلی کمک می‌کند.
اما منتقدان می‌گویند دولت‌ها با این کار خود جلوی گردش اطلاعات به شکل آنلاین را می‌گیرند و هر مخالفت بالقوه به شکل آفلاین را سرکوب می‌کنند.
سال ۲۰۱۶ سازمان ملل اعلام کرد اینترنت جزو حقوق بشر است و دسترسی جهانی به آن را یکی از اهداف توسعه پایدار خود دانست.
با این حال رهبران همه کشورها با این ایده موافق نیستند.
اوت ۲۰۱۹، آبی احمد نخست وزیر اتیوپی گفت اینترنت “آب یا هوا” نیست و اعلام کرد قطعی آن همچنان ابزاری مهم برای برقراری ثبات ملی خواهد بود.
مارکوس لما هنوز هم از این حرف نخست وزیر عصبانی است.
” از نظر دولت اینترنت آنقدرها هم مهم نیست. به نظرم آن‌ها فکر می‌کنند اینترنت فقط به معنای شبکه‌های اجتماعی است، به همین دلیل آن‌ها متوجه ارزش اقتصادی آن و تأثیری که روی اقتصاد می‌گذارد نمی‌شوند.”
هند در صدر فهرست خاموشی اینترنت
داده‌های جدید مربوط به سال ۲۰۱۹ نشان می‌هد هند با فاصله بیشترین میزان موارد قطعی اینترنت طی سال گذشته را داشته است.
سال گذشته دسترسی ساکنان مناطق مختلف هند به اینترنت موبایل یا خدمات پهنای باند ۱۲۱ بار قطع شده که بخش عمده آن ( ۶۷ درصد) به منطقه مورد مناقشه کشمیر – که تحت کنترل هند است- مربوط بوده است.
آمار و ارقام نشان می‌دهد کشور چاد که در آفریقای مرکزی واقع شده طولانی‌ترین قطعی اینترنت را داشته که از ۲۰۱۸ آغاز شده و بیش از ۱۵ ماه طول کشیده است.
معترضان در سودان و عراق هم به دلیل قطعی اینترنت مجبور بودند برنامه‌های خود را به شکل آفلاین سازماندهی کنند.
میزان تاثیر هر یک از این رویدادها هم تا حد زیادی به ابعاد خاموشی اینترنت بستگی‌دارد: از انسداد دسترسی به پلتفورم‌های شبکه‌های اجتماعی گرفته تا قطعی سراسری اینترنت در کشور.
” انسداد پهنای باند” شکلی از قطعی اینترنت است که نظارت بر آن سخت‌تر است و وقتی اتفاق می‌افتد که یک دولت سرعت انتقال داده را پایین می‌آورد. در این روش، سرعت انتقال داده‌ها در اینترنت موبایل ۴G را تا حد ۲G ( نسل دوم شبکه‌های تلفن همراه که در دهه ۹۰ میلادی فعال بود) پایین می‌آوردند تا به اشتراک‌گذاری ویدئو یا پخش زنده غیرممکن شود.
اتفاقی از این دست در ماه مه سال ۲۰۱۹ در تاجیکستان افتاد، وقتی رییس جمهور کشور اذعان کرد سرعت بیشتر شبکه‌های اجتماعی از جمله فیس‌بوک، توییتر و اینستاگرام به دلیل ” آسیب‌پذیری در برابر فعالیت تروریستی” پایین آورده شد.
برخی کشورها از جمله روسیه و ایران در حال ساخت و آزمایش شبکه اینترنت ملی خود هستند که تصور می‌شود هدف از آن اعمال نظارت بیشتر بر وب است.
موسسه اکسس‌ناو می‌گوید: “به نظر می‌رسد هر روز کشورهای بیشتری به تبعیت از یکدیگر برای ساکت کردن انتقادها و زیر پا گذاشتن سایر حقوق بشر تحت هیچ‌گونه نظارتی به گزینه قطع اینترنت روی می‌آوردند.”
