در پی اظهارات برخی مقامات جمهوری اسلامی در مورد اینکه تحریم‌های ایالات متحده مردم ایران را هدف قرار داده، مقامات آمریکایی گفته اند که تحریم جمهوری اسلامی شامل اقلام بشردوستانه نمی شود.
هدر ناوئرت، سخنگوی وزارتخارجه آمریکا در توییتر خود با انتشار بخش‌هایی از مقاله‌ای به قلم سفیر این کشور در بریتانیا، نوشته است: “سیاست ایالات متحده هرگز هدف قرار دادن تجارت در زمینه اقلام بشردوستانه نبوده است.” در مورد تحریم‌های کنونی علیه جمهوری اسلامی، او گفته است: “هدف از تحریم‌های ما تغییر رفتار مخرب و سرکوبگر رژیم ایران است.”
در ادامه این نوشته آمده است که “ما برای متوقف کردن تروریسم و خشونت ایران در خارج وبهبود وضعیت حقوق بشر در داخل آن کشور، به اقدامات شدید نیاز داریم.” وی افزوده است: “ما همچنان از خواست‌های مردم ایران حمایت کرده و برای تجهیز پشتیبانی بین المللی از اقدامات خود تلاش خواهیم کرد. جهان باید یکپارچه به بدرفتاری حکومت ایران نه بگوید.”
سفیر ایالات متحده در لندن در مقاله‌ای در روزنامه بریتانیایی دیلی تلگراف، با اشاره به تظاهرات و اعتراضات کنونی در تهران، گفته که “ادامه تورم لجام گسیخته و بیکاری زندگی را برای مردم عادی ایران دشوار کرده و باعث اعتراض آنان شده است.” به گفته او “رژیم ایران به جای سرمایه‌گذاری در این کشور و مردمش، پول‌های خود را صرف جنگ‌های نیابتی و اقدامات بدخواهانه در خارج کرده و نخبگان حکومتی جیب خود را به هزینه مردم پر می‌کنند.”
در عین حال، مشکلات ناشی از نقل و انتقالات مالی و بانکی و نگرانی شرکت‌های خارجی از ارتباط با ایران موانعی را در راه هرگونه مبادلات تجاری با ایران ایجاد کرده و سازوکار خاصی نیز تا کنون برای دادوستد اقلام بشردوستانه ایجاد نشده است.
تصمیم رئیس جمهوری آمریکا برای خروج از برجام مبادلات تجاری ایران را با مشکل مواجه کرده استاظهارات مقامات آمریکایی در تکذیب تحریم غذا و دارو پس از آن منتشر می‌شود که شماری از مقامات و نهادهای جمهوری اسلامی هشدار دادند که هدف ایالات متحده از تحریم ایران، وارد کردن فشار بر مردم این کشور به خصوص از طریق قطع واردات دارو و مواد غذایی است.
روز گذشته، علی اصغر پیوندی، رئیس جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی گفت که “دشمن با تحریم غذا و دارو، مردم ایران را هدف قرار داده است و مسئولان با بسیج کردن تمام نیروها و امکانات در صدد رفع مشکلات و گرفتاری‌های مردم و خنثی کردن توطئه‌های استکبار جهانی هستند.” وی گفت که “دشمنان تنها در این مقطع دست به تحریم اقتصادی ملت ایران نزدند بلکه تحریم ایران اسلامی قدمتی چهل ساله دارد.”
نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران تحریم‌های آمریکا را باعث زیان به سلامت مردم ایران دانسته و خواستار مقابله سازمان ملل با این تحریم‌ها شده استهمچنین، روابط عمومی سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران، متن نامه ایرج فاضل، رئیس، و محمدرضا ظفرقندی، رئیس شورای عالی سازمان نظام پزشکی خطاب به آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل را منتشر کرده که در آن، ایالات متحده به تحریم دارویی ایران متهم شده است.
نویسندگان نامه در مورد دلیل ارسال آن به دبیرکل گفته‌اند که در نظر دارند او را “در مورد اثرات زیان‌آور تحریم اقتصادی غیرقانونی و یکجانبه ایالات متحده آمریکا در پی خروج از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در ۸ مه ۲۰۱۸ بر حوزه سلامت ایران” آگاه سازند.
بازار سیاه دارو عملا بخشی از نظام بهداشتی غیررسمی در ایران بوده و دست اندرکاران آن به سودجویی از شرایط دشوار اقتصادی متهم شدهاندآنان با یادآوری اینکه دسترسی به خدمات بهداشتی و پزشکی از حقوق بنیادین بشر است، گفته‌اند که “کلیه کشورها ملزم به محترم شمردن و صیانت از این حق و تلاش برای تحقق آن برای همه افراد می‌باشند.” به گفته آقایان فاضل و ظفرقندی، تحریم‌های آمریکا و محدود شدن تجارت بین‌المللی جمهوری اسلامی “به طور جدی بر قابلیت ما برای دسترسی به خدمات بهداشت و درمان، دارو و ملزومات پزشکی تاثیر گذاشته است.” این نامه خواستار تدابیر سازمان ملل برای مقابله با این وضعیت شده است.
در ایران علاوه بر عرضه دارو در داروخانه‌ها و مراکز رسمی، بازار سیاه دارو نیز همواره فعالیت داشته و به خصوص هنگام بروز مشکلات اقتصادی، از جمله کمبود عواید ارزی یا افزایش بهای ارز، محل تامین نیاز برخی از بیماران به دارو به خصوص داروهای کمیاب بوده است.
دشمنی مردم ایران با آمریکا و حمایت آنان از حکومتشان گاه به عنوان دلیلی برای تحریم‌های آمریکا ذکر شده استدر حالیکه مقامات دارویی ایران تاکید داشته‌اند که بخش عمده نیازهای کشور به دارو و مواد اولیه ساخت دارو از داخل تامین می‌شود و واردات تنها درصد ناچیزی را تشکیل می دهد، منتقدان نظام دارویی ایران برخی از دست اندرکاران بازار دارو را به بهره‌برداری از بحران‌ها و سودجویی متهم کرده‌اند.
در همانحال، مقامات و رسانه‌های جمهوری اسلامی تاکید داشته‌اند که هدف آمریکا از تحریم ایران، وارد کردن فشار بر مردم عادی این کشور است. در مورد انگیزه ایالات متحده از فشار بر مردم عادی، گاه گفته شده است که دلیل آن مجازات مردم ایران به خاطر حمایتشان از نظام و رهبران جمهوری اسلامی و خصومتشان با آمریکائیان است.
مقامات آمریکایی پیش از این نیز تاکید داشته‌اند که تحریم‌های آنان علیه هیچ کشوری از جمله ایران شامل دارو، مواد غذایی، کالاهای کشاورزی و سایر اقلام بشردوستانه نمی‌شود. اخیرا وزیر خارجه ایالات متحده مقامات ایرانی را مسئول استفاده از منابع و امکانات موجود برای تامین نیازهای مردم این کشور معرفی کرد و گفت که این برعهده رهبران ایران است که تصمیم بگیرند این امکانات را چگونه به مصرف می‌رسانند.
با وجود تحریم مالی و بانکی ایران، هنوز از ایجاد سازوکار موثری برای تسهیل واردات اقلام بشردوستانه به ایران خبری در دست نیست. چنین سازوکاری باید از یکسو تامین کننده نیاز ایرانیان به واردات اینگونه اقلام باشد و از سوی دیگر، به آمریکا اطمینان دهد که از آن برای شکستن تحریم‌ها استفاده نخواهد شد.
اخیرا برخی رسانه‌ها گزارش‌هایی منتشر کردند حاکی از اینکه دولت سوئیس طرح‌هایی را برای ایجاد سازوکار موثر ارسال اقلام بشردوستانه به ایران در دست بررسی دارد اما این گزارش‌ها رسما تایید نشده و در مورد نتیجه بررسی‌های احتمالی خبری در دست نیست. سوئیس علاوه بر موقعیت ویژه‌ای که در نظام بین‌المللی دارد، از مراکز اصلی مالی جهان است و همچنین از زمان قطع روابط دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده حافظ منافع آمریکا در ایران بوده است.
bbc
