ساعتی بعد از انتشار گزارش‌هایی درباره “تلاش ایران” برای متوقف کردن یک نفتکش بریتانیایی، سخنگوی ترزا می، نخست‌وزیر بریتانیا ضمن ابراز نگرانی از “اقدام ایران” از مقام‌های ایرانی خواست که تنش را در منطقه کاهش دهند.
بامداد پنجشنبه، مقام‌های آمریکایی اعلام کردند که قایق‌های تندروی سپاه پاسداران تلاش کرده‌اند تا یک نفتکش بریتانیایی را توقیف کنند، اما موفق نشده‌اند. این خبر از سوی ایران تکذیب شد.
سخنگوی ترزا می، بدون اشاره به تکذیب ایران، گفت: “ما از این اقدام ایران نگرانیم و کماکان از ایران میخواهیم تا تنش را در منطقه کاهش دهد.”
پیشتر یک سخنگوی وزارت دفاع بریتانیا نیز “اقدام نیروی دریایی سپاه پاسداران” را مایه نگرانی دانسته بود.
در عین حال سخنگوی نخست‌وزیر بریتانیا تاکید کرد که از نظر کشورش، مساله توقیف یک نفتکش متعلق به ایران در تنگه جبل‌الطارق، “یک موضوع مربوط به تحریم سوریه است، نه یک مساله ایران.”
در پی توقیف کشتی گریس-۱ در جبل‌الطارق، برخی مقام‌های ایرانی هشدارهایی به بریتانیا و آمریکا منتشر کردند.
در آخرین مورد، روز پنجشنبه و همزمان با انتشار خبرها درباره “تلاش ناکام سپاه برای متوقف کردن نفتکش بریتانیایی”، علی فدوی، جانشین فرمانده کل سپاه پاسداران درباره توقیف نفکتش “گریس-۱” گفت: “دشمنان به سختی از این اقدام پشیمان خواهند شد.
در تنگه هرمز چه اتفاقی افتاد؟
در حال حاضر درباره آنچه در دهانه تنگه هرمز رخ داده، دو روایت وجود دارد.
روایت نخست این است که قایق‌های سپاه به نفتکش بریتانیایی نزدیک شده‌اند و از نفتکش خواسته‌اند تا مسیرش را تغییر دهد و وارد آبهای ایران شود. اما هشدار ناوچه بریتانیایی که پشت سر نفتکش بوده، موجب شده تا قایق‌های سپاه عقب‌نشینی کنند.
این روایت از سوی سپاه و وزیر خارجه ایران تکذیب شده است.
روز پنجشنبه، ۲۰ تیر (۱۱ ژوئیه)، سایت سپاه نیوز اطلاعیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در مورد گزارش‌های مربوط به عملیات ناکام قایق‌های نیروی دریایی سپاه برای وادار کردن یک نفتکش بریتانیایی به ورود به آبهای ایران منتشر کردند.
در این گزارش آمده است: “در پی ادعای مطرح شده در برخی رسانه‌های غربی مبنی بر تلاش پنج قایق تندرو ایران برای تصرف یک نفتکش بریتانیایی در خلیج فارس و عقب‌نشینی آنها با دخالت ناو انگلیسی اچ.ام.اس مونتروز، روابط عمومی منطقه پنجم نیروی دریایی سپاه پاسداران این ادعا را تکذیب کرد.”
در ادامه این گزارش، به نقل از اطلاعیه سپاه پاسداران آمده است: “گشت‌های شناور نیروی دریایی سپاه در خلیج فارس طبق روش‌های جاری و ماموریت‌های ابلاغی برقرار و با هوشمندی، دقت و صلابت در حال انجام است و طی ۲۴ ساعت اخیر نیز هیچ مواجهه‌ای با شناورهای بیگانه از جمله شناورهای انگلیسی نداشته است.”
این اطلاعیه افزوده است که “در صورتی که دستور مبنی بر توقیف شناورهای بیگانه دریافت شود، منطقه پنجم نیروی دریایی سپاه در محدوده جغرافیایی خود قادر است بدون درنگ، با قاطعیت و سرعت نسبت به انجام آن اقدام نماید.”
همچنین، خبرگزاری فارس به نقل از جواد ظریف، وزیر خارجه جمهوری اسلامی گزارش تلاش سپاه پاسداران برای توقیف نفتکش بریتانیایی را تکذیب کرده است.
آقای ظریف گفته است: “ظاهرا نفتکش بریتانیایی عبور کرده است، آنچه خودشان مطرح کردند و ادعاهایی که مطرح می‌شود برای ایجاد تنش است و این ادعاها هیچ ارزشی ندارد.” به گفته آقای ظریف “تا الان این ادعاها را زیاد تکرار کرده‌اند، البته این را سپاه رد کرد اما این حرفها معمولا برای پوشاندن نقاط ضعف آنها مطرح می‌شود.”
در همانحال، منابع خبری اظهارات سخنگوی وزارت دفاع بریتانیا در مورد حادثه روز گذشته را منتشر کرده‌اند. وی در مورد این حادثه گفته است که “در مغایرت با قوانین بین‌المللی، سه شناور ایرانی در صدد برآمدند تا مانع از آن شوند که شناور بریتیش هریتج، که یک کشتی تجاری است، آزادانه از تنگه هرمز عبور کند.”
وی افزوده است که با نزدیک شدن شناورهای ایرانی به نفتکش هریتج، “ناوچه اچ.ام.اس مونتروز مجبور شد بین سه شناور ایرانی و کشتی تجاری قرار بگیرد و پس از اخطار لفظی به این شناورها، آنها مسیر خود را تغییر دادند و از محل دور شدند.”
سخنگوی وزارت دفاع بریتانیا گفته است که “ما نگرانی خود را نسبت به این عمل ابراز داشته و از مقامات ایرانی قویا میخواهیم برای کاهش تنش در منطقه اقدام کنند.”
براساس این گزارش، این حادثه در بخش شمالی تنگه هرمز روی داد که که مسیر بازگشت کشتی‌های تجاری از خلیج فارس برای ورود به دریای عمان است.
به نقل از دو مقام آمریکایی گزارش شده بود که قبل از هشدار ناوچه بریتانیایی، قایق‌های سپاه پاسداران از نفتکش خواسته بودند تا مسیر خود را تغییر دهد و وارد آبهای ایران شود. منابع آمریکایی همچنین گفتند که هنگام صدور اخطار لفظی به شناورهای سپاه پاسداران، ناوچه مونتروز توپ خود را به سوی این قایق‌ها هدفگیری کرده بود. آنان افزوده‌اند که یک هواپیمای آمریکایی که در زمان وقوع رویداد در منطقه بود این حادثه را ضبط کرده است.
در روزهای اخیر گزارش‌هایی منتشر شده بود حاکی از اینکه یک نفتکش بریتانیایی حامل نفت از بیم حملات نظامی جمهوری اسلامی ایران از ورود به تنگه هرمز خودداری می‌کند. بعدا گزارش شد که ناوچه مونتروز برای “انجام ماموریت‌های امنیتی” عازم منطقه خلیج فارس شده است. ظاهرا این ناوچه ماموریت اسکورت نفتکش را برعهده داشته و موفق شده است عملیات شناورهای سپاه پاسداران را خنثی کند.
خبر عملیات اخیر در خلیج فارس پس از آن منتشر می‌شود که هفته گذشته مقامات جبل‌الطارق گفتند تفنگداران دریایی سلطنتی بریتانیا به درخواست دولت جبل‌الطارق در آبهای این سرزمین وارد یک ابرنفتکش ایرانی به نام گریس-۱ شدند و آن را به بنادر جبل‌الطارق بردند. این نفتکش در حال حاضر در توقیف است و تحقیقات از آن ادامه دارد.
به گفته دولت جبل‌الطارق، این کشتی حامل نفت برای یک پالایشگاه در سوریه بود که در فهرست سازمان‌های تحریم شده توسط اتحادیه اروپا قرار دارد. جبل‌الطارق گفته است که این نفتکش به خاطر نقض تحریم اتحادیه اروپا توقیف شده است.
بعضی از منابع این احتمال را مطرح کرده بودند که ممکن است این نفتکش برای دور زدن تحریم نفتی آمریکا، در نظر داشت در آبهای بین‌المللی محموله خود را به کشتی‌های خریداران دیگری تحول دهد. مقامات ایرانی حمل نفت به مقصد سوریه را تکذیب کرده و دولت بریتانیا را، که مسئولیت سیاست دفاعی و خارجی جبل‌الطارق را برعهده دارد، به اقدام غیرقانونی و “راهزنی دریایی” متهم کرده بودند. به گفته مقامات ایرانی، نفتکش گریس-1 در آبهای بین‌المللی توقیف شده است.
سرلشکر پاسدار محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، وعده داده بود که جمهوری اسلامی یک نفتکش بریتانیایی را تصرف و آن را با نفتکش گریس-۱ مبادله خواهد کرد. وزیر دفاع جمهوری اسلامی هم گفته بود که این اقدام بریتانیا بدون پاسخ نخواهد ماند اما در مورد نوع پاسخ جمهوری اسلامی توضیحی نداد.
روز گذشته، حسن روحانی، رئیس جمهور ایران توقیف یک نفتکش ایرانی در جبل‌الطارق را “کودکانه، سخیف و اشتباه” خواند و گفت این اقدام به زیان بریتانیا تمام می‌شود. آقای روحانی هشدار داد “انگلیسی‌ها گوشزد می‌کنم که شما آغازگر ناامنی هستید و تبعات آن را بعداً درک خواهید کرد” و افزود: “انگلیسی‌ها در حالی در آبهای سرزمینی اسپانیا به ناروا این کشتی را توقیف کردند که خودشان در این سرزمین و منطقه جبل الطارق اشغالگر هستند”.
همچنین جواد ظریف، وزیر خاجه جمهوری اسلامی، تلویحا این احتمال را مطرح کرد که ممکن است بریتانیا نفتکش را به منظور وادار کردن جمهوری اسلامی به آزاد کردن نازنین زاغری از زندان توقیف کرده باشد. وی گفت که هنوز درخواستی در این مورد از بریتانیا دریافت نکرده است.
پیش از تکذیب سپاه پاسداران، برخی منابع خبری غربی با اشاره به هشدارهای مقامات جمهوری اسلامی، ناکامی عملیات روز گذشته را باعث سرافکندگی سپاه پاسداران تلقی کرده بودند.
bbc
