نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی روز جمعه اعلام کرد که دو نفتکش یونانی را در آب‌های خلیج فارس توقیف کرده است.
ساعتی پیشتر خبرگزاری نورنیوز – نزدیک به شورای عالی امنیت ملی – از تصمیم ایران برای دست زدن به «اقدامات تنبیهی» علیه یونان خبر داده بود.
سپاه می‌گوید که به دلیل «تخلف» این دو نفتکش در خلیج فارس، آنها را توقیف کرده است. اما در اطلاعیه سپاه اشاره‌ای به جزییات این «تخلف» نشده است.
اخیرا یک محموله نفتی ایران در آب‌های یونان توقیف شد.
بر اساس گزارش رسانه‌های غربی، قرار است این محموله نفتی به آمریکا فرستاده شود.
وزارت خارجه یونان می‌گوید که هلی‌کوپترهای نظامی ایران بر روی کشتی «دلتا پوسایدن» که در آب‌های بین‌المللی در حرکت بود نشستند و خدمه کشتی را به «گروگان» گرفتند.
به گفته دولت یونان، دو تن از خدمه این کشتی شهروند یونانی هستند. وزارت خارجه یونان درباره تابعیت بقیه خدمه کشتی اطلاعاتی منتشر نکرده است.
دولت یونان همچنین تایید کرد که «حادثه مشابهی» برای یکی دیگر از کشتی‌هایی که با پرچم یونان در نزدیکی آب‌های ایران در حرکت بوده، رخ داده است. اما نام کشتی دوم ذکر نشده است.
آتن می‌گوید که در هر دو مورد، قوانین بین‌المللی نقض شده است و این کشور «متحدانش را در جریان این حوادث قرار داده است.»
به نوشته رویترز، دولت یونان، سفیر ایران در آتن را نیز در جریان اعتراض این کشور قرار داده است.
در واکنش یونان اشاره‌ای به توقیف محموله نفت ایران و دلایل حقوقی چنین کاری نشده است.
ابهامات درباره توقیف نفت ایران
درباره چگونگی توقیف محموله نفت ایران و جزییات اقدامات دولت‌های یونان و آمریکا در ارتباط با آن، خبرهای ضد و نقیضی توسط خبرگزاری‌های غربی منتشر شده است.
روز پنج‌شنبه، خبرگزاری رویترز نوشت که این محموله بر روی نفتکشی با پرچم ایران «در نزدیکی یونان و توسط آمریکا» توقیف شده است.
در گزارش این خبرگزاری همچنین آمده بود که این محموله نفتی به یک نفتکش دیگر منتقل شده است که توسط دولت آمریکا اجاره شده و به‌زودی به طرف آمریکا حرکت می‌کند.
بر اساس گفته‌های منابع رویترز، نفت ایران در حال حاضر به نفتکشی به نام «آیس انرژی» منتقل شده که با پرچم لیبریا فعالیت می‌کند و متعلق به شرکتی یونانی به نام «دیناکوم» است.
منبعی در شرکت «دیناکوم» نیز تایید کرده که نفت به کشتی «آیس انرژی» منتقل شده و این نفتکش قرار است به زودی به طرف آمریکا حرکت کند.
اما خبرگزاری فرانسه روز جمعه گزارش داد که آتن تایید کرده محموله نفت متعلق به ایران را به درخواست وزارت خزانه‌داری آمریکا به این کشور می‌فرستد.
بر اساس این گزارش، این کار نه توسط دولت ایالات متحده، بلکه توسط دولت یونان انجام می‌شود.
در این گزارش همچنین آمده که اگرچه کار انتقال این محموله نفتی به یک نفتکش دیگر در روز پنج‌شنبه آغاز شده، اما انتقال کامل این محموله چندین روز زمان نیاز دارد.
واکنش رسمی ایران تاکنون چه بوده؟
ایران در نخستین واکنش به این اتفاق، ابتدا در روز چهارشنبه کاردار سفارت یونان در تهران را (در غیاب سفیر) احضار کرد و به این کشور به شکل رسمی به خاطر توقیف نفت اعتراض کرد.
وزارت خارجه ایران همچنین در روز جمعه، این اتفاق را «نقض آشکار» قوانین بین‌المللی توصیف کرد.
در این روز، کاردار سفارت سوئیس در تهران (در غیاب سفیر) از سوی وزارت خارجه احضار شد تا اعتراض ایران به دست دولت آمریکا برسد.
از زمان حمله دانشجویان اسلامگرای تندرو به سفارت آمریکا در تهران، سفارت سوئیس در تهران به عنوان حافظ منافع این کشور فعالیت می‌کند.
به نوشته خبرگزاری ایرنا، کاردار سفارت سوئیس گفته است که به‌سرعت پیام اعتراض ایران را به دست دولت آمریکا خواهد رساند.
بر اساس این گزارش، دولت ایران در این پیام به «تداوم نقض صریح قوانین و مقررات بین المللی حقوق دریاها و کنوانسیون‌های بین المللی مربوطه، بخصوص اصل آزادی کشتیرانی و تجارت آزاد بین‌المللی از سوی دولت آمریکا» اعتراض کرد و خواستار «رفع فوری توقیف کشتی و محموله آن» شد.
اگرچه آمریکا خرید نفت از ایران را تحریم کرده، اما بر اساس قوانین بین‌المللی ایران منعی برای فروش نفت ندارد و در حال حاضر تحت تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد نیست.
حتی اتحادیه اروپا نیز مانند آمریکا به شکل یک‌جانبه نفت ایران را تحریم نکرده است.
چرا یونان ماه پیش نفت ایران را توقیف کرد؟
این محموله نفت برای نخستین حدود یک‌ماه پیش توسط دولت یونان توقیف شد.
در آن زمان، نفتکشی که این نفت را حمل می‌کرد «پگاس» نام داشت و تحت مالکیت یک شرکت روسی فعالیت می‌کرد. به همین دلیل یونان این نفتکش را به دلیل تحریم نفت روسیه توسط اتحادیه اروپا توقیف کرده بود.
اما بعد از گذشت چند روز روشن شد که این نفتکش روسی، حامل نفت ایران است و به همین دلیل نیز مقام‌های یونانی در آن روزها، این نفتکش را آزاد کردند.
کمی بعد این نفتکش نامش را به «لانا» تغییر داد و با پرچم ایران فعالیتش را از سرگرفت. اما در عین حال این نفتکش همچنان در نزدیکی یونان باقی ماند.
روز چهارشنبه دولت بایدن تحریم‌های تازه‌ای علیه ایران وضع کرد. به گفته دولت آمریکا، این تحریم‌های تازه «شبکه قاچاق نفت ایران» را هدف گرفته که از سوی روسیه حمایت می‌شود.
بر اساس قوانین بین‌المللی، فروش نفت ایران، قاچاق نفت محسوب نمی‌شود.
بر اساس گفته‌های مقام‌های ایران، این نخستین بار نیست که نفت ایران توسط آمریکا توقیف می‌شود.
جواد اوجی، وزیر نفت ایران در اسفندماه ۱۴۰۰ گفت به رغم «توقیف مکرر» نفت ایران در ماه‌های قبل‌تر، نه تنها صادرات نفت ایران کم نشده، بلکه افزایش هم پیدا کرده است.
چین از مهم‌ترین خریداران نفت ایران است که تحریم‌های آمریکا را اجرا نمی‌کند. اما در عین حال روشن نیست که پکن چگونه پول ایران را پرداخت می‌کند.
علاوه بر این خبرگزاری رویترز اخیرا گزارش داد که بعد از جنگ اوکراین و افزایش تخفیف‌های روسیه برای فروش نفت، چین به شکل قابل ملاحظه‌ای به خرید نفت از روسیه روی آورده است.
بر اساس این گزارش، این موضوع موجب شده تا خرید نفت چین از ایران، که نزدیک به یک میلیون بشکه در روز تخمین زده می‌شد، در ماه‌های اخیر به حدود ۲۰۰ هزار بشکه در روز کاهش پیدا کند.
BBC
