مذاکرات عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران و استیو ویتکاف، نماینده ویژه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا پشت درهای بسته پایان یافت. دونالد ترامپ، رئيس‌جمهور آمریکا، در اولین واکنش بعد از این مذاکرات به خبرنگاران گفت مذاکرات «خوب» پیش می‌رود.
هنوز جزئیات گفت‌وگوها اعلام نشده اما دو طرف گفته‌اند نتیجه «مثبت» بوده و مذاکرات شنبه آینده ادامه خواهد یافت.
رییس‌جمهور آمریکا که به فلوریدا رفته، در هواپیما به خبرنگاران گفت: «فکر می‌کنم مذاکرات خوب جلو می‌رود. تا وقتی که به نتیجه نرسد، چیزهای دیگر اهمیت ندارد. بنابراین دوست ندارم درباره آن صحبت کنم. اما اوضاع بد نیست. فکر می‌کنم وضعیت ایران نسبتا خوب پیش می‌رود.»
شبکه خبر تلویزیون ایران در جریان اطلاع‌رسانی درباره مذاکرات عمان به نقل از یک منبع آگاه گفته بود «ترامپ احتمالا در ساعت‌های آینده اظهاراتی درباره محتوای مذاکرات بیان خواهد کرد که هدف آن صرفا تاثیرگذاری بر فضای افکار عمومی و روند مذاکرات خواهد بود و ارزش دیگری ندارد.»
طرف ایرانی ارزیابی مثبتی از مذاکرات نشان داده و کاخ سفید مذاکرات امروز را «بسیار مثبت و سازنده» توصیف کرده است.
بدرالبوسعیدی، وزیر خارجه عمان و میزبان مذاکرات هم در پیامی در ایکس فضای امروز بین ایران و آمریکا را «دوستانه» توصیف کرد.
شاخص بورس اوراق بهادار تهران صبح امروز با رشد، واکنش مثبتی به خبر شروع مذاکرات داشت. هر دلار آمریکا در برابر ریال واحد پول ملی ایران هم امروز با کاهش اندکی روبه‌رو شد.
آقای عراقچی پس از پایان این مذاکرات گفت که «در خروج از محل مذاکرات، با استیو ویتکاف، نماینده آمریکا، برخورد کردیم. چند دقیقه گفت‌وگوی ساده داشتیم، صرفا در حد سلام وعلیک.» او گفت «این امری عادی در دیپلماسی است و ما همیشه نزاکت دیپلماتیک را رعایت کرده‌ایم.»
طبق بیانیه وزارت خارجه، طرفین توافق کردند گفت‌وگوها هفته آینده ادامه یابد. این مذاکرات با محوریت مسائل هسته‌ای و کاهش تنش‌های دوجانبه انجام می‌شود اما محور دقیق آن اعلام نشده است.
آقای عراقچی دقایقی پیش از شروع مذاکرات گفته بود «اگر طرف مقابل از موضع برابر وارد مذاکره شده باشد، شانسی برای یک تفاهم اولیه که منجر به یک مسیر مذاکراتی شود، وجود خواهد شد و اگر اراده کافی وجود داشته باشد درباره جدول زمانی تصمیم می‌گیریم.»
علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران پیشتر مذاکره کنندگان را از تماس مستقیم با نمایندگان ایالات متحده منع کرده و آقای عراقچی هم از چند روز پیش از شروع این مذاکرات و پس از پایان آن بر تعهد ایران به گفت‌وگوهای «غیرمستقیم» تأکید کرده بود.
خبرگزاری های وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی جو مذاکرات را مثبت ارزیابی کردند و ایرنا خبرگزاری دولتی ایران هم گزارش داد که آقای عراقچی و آقای ویتکاف «در فضایی سازنده و مبتنی بر احترام متقابل مواضع دولت‌های متبوع خود راجع به موضوعات مرتبط» تبادل نظر کردند.
اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت خارجه ایران امروز در عمان به تلویزیون رسمی این کشور گفت هدف این کشور از مذاکرات «تامین منافع ملی و پیشبرد دیپلماسی برای لغو تحریم‌هاست.»
یکشنبه گذشته در حالی که وزارت خارجه ایران می گفت در انتظار پاسخ رسمی دولت آمریکا برای «مذاکره غیرمستقیم» است، همان روز آقای ترامپ در یک کنفرانس خبری اعلام کرد برای مذاکره «سطح بالا و مستقیم» با ایران در روز ۱۲ آوریل برابر با ۲۳ فروردین با ایران توافق شده است.
رئیس جمهور آمریکا اواخر سال ۱۴۰۳ از طریق امارات متحده عربی نامه‌ای برای رهبر جمهوری اسلامی ایران در دعوت به مذاکره فرستاده بود که وزیر خارجه ایران گفته بود همزمان «حاوی تهدید و فرصت‌هایی» است.
در واکنش به مذاکرات امروز، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفته امیدوار است ایران و آمریکا هر چه زودتر به توافق برسند.
مدیرکل آژانس گفته «میان رئیس‌جمهور دونالد ترامپ و دولت ایران تبادل پیام شده است. ما می‌دانیم که هنوز اختلاف‌های زیادی وجود دارد، اما تنها یک چیز باید امیدبخش باشد که آن واقف بودن به ضرورت یک توافق است. سپس درباره چیزهایی مانند مفاد توافق، گستره توافق و شروط آن مذاکره می‌شود.»
ایالات متحده در زمان دور اول ریاست جمهوری آقای ترامپ از توافق اتمی برجام با ایران خارج شد و همه تحریم‌های رفع شده را دوباره علیه جمهوری اسلامی ایران به اجرا گذاشت. او توافق برجام را «بدترین توافق تاریخ آمریکا» خوانده بود.
حدود یک سال و نیم پس از خروج از برجام فرمان انجام عملیاتی نظامی در حومه بغداد را علیه قاسم سلیمانی فرمانده وقت نیروی قدس سپاه پاسداران انجام داد که به مرگ او و همراهانش منجر شد.
مدتی پس از بازگشت تحریم ها، دولت وقت ایران اعلام کرد که درآمدهای نفتی این کشور از ۱۰۰ میلیارد دلار به کمتر از ۸ میلیارد دلار رسیده است.
ایران پس از پایان ریاست جمهوری آقای ترامپ اجرای بخش‌های دیگری از توافق برجام را متوقف کرد، غنی سازی ۲۰ درصدی را دوباره شروع کرد و برای اولین بار در فروردین ۱۴۰۰ دست به غنی سازی اورانیوم با خلوص ۶۰ درصد زد.
جو بایدن که در زمان انتخابات ریاست جمهوری گفته بود متمایل به بازگشت برجام است، پس از پیروزی، رابرت مالی از مذاکره کنندگان اتمی در زمان ریاست جمهوری باراک اوباما را به سمت نمایندگی وزارت خارجه در امور ایران منصوب کرد.
مذاکراتی غیرمستقیم میان او عباس عراقچی از فروردین تا خرداد ۱۴۰۰ آغاز شد که هدف از آن بازگشت دو طرف به تعهدات برجام بود.
رئیس دفتر حسن روحانی اخیرا گفته است که آقای عراقچی با آمریکا در آن مقطع برای بازگشت به برجام به توافق رسیده بود اما ابراهیم رئیسی رئیس جمهور منتخب ایران گفته بود که دولت او خود مذاکرات را با آمریکا برای توافق ادامه خواهد داد.
علی باقری‌کنی، معاون وقت وزارت خارجه ایران از پاییز سال ۱۴۰۰ تا تابستان سال ۱۴۰۱ مذاکراتی با آقای مالی انجام داد که عمده آن با واسطه میخاییل اولیانف، سفیر روسیه در آژانس بین المللی انرژی اتمی انجام شد. با شروع اعتراضات موسوم به «زن زندگی آزادی» در ایران و سرکوب خونین آن توسط جمهوری اسلامی ایران، مذاکرات متوقف شد و تا مذاکرات امروز ایران با نماینده دونالد ترامپ در امور خاورمیانه از سرگرفته شد.
آقای ترامپ گفته است که امیدوار به توافق با ایران است اما تهدید کرده در غیر این صورت حمله نظامی بسیار محتمل خواهد بود. او گفته ایران نباید سلاح اتمی داشته باشد و دنبال تضمین این موضوع در مذاکره با ایران است.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌گوید ذخایر اورانیوم غنی شده ایران برای تولید چند بمب اتم کافی است اما ایران می‌گوید مطابق نظر فقهی آقای خامنه‌ای، بمب اتمی را «حرام» می داند و برنامه هسته ای این کشور صلح آمیز است.
