حزب سیریزا در یونان که مخالف سیاست های ریاضت اقتصادی است برنده یک پیروزی روشن در انتخابات عمومی شده و یونان را بر سر طرح نجات بزرگ مالی در مسیر برخورد بالقوه با اتحادیه اروپا قرار داده است.
درحالی که تقریبا ۷۵ درصد آرا شمارش شده، پیش بینی می شود که این حزب ۱۴۹ کرسی کسب کند که فقط دو کرسی کمتر از اکثریت مطلق است هرچند این رقم می تواند تغییر کند.
آلکسی سیپراس، رهبر سیریزا، قول داده است برای بازبندی بدهی یونان با وام دهندگان بین المللی وارد مذاکره شود. او همچنین قول داده که بسیاری از تدابیر ریاضتی را لغو کند.
او یکشنبه شب گفت که “امروز مردم یونان تاریخ ساز شدند.”
آقای سیپراس در برابر جمعیت شادمان هوادارانش در آتن گفت که رای دهندگان یونانی مجوزی “روشن و قوی” برای هدایت کشور در اختیار حزب او گذشته اند.
او همچنین قول داد که برای یک راه حل مالی منصفانه و مفید به مذاکره بنشیند.
حزب حاکم “دموکراسی نو” به فاصله زیاد دوم شده است.
آنتونیوس ساماراس نخست وزیر یونان و رهبر دموکراسی نو، شکست در انتخابات را پذیرفت. او در تماس با آلکسی سیپراس، رهبر سیریزا، پیروزی او را در انتخابات پارلمانی این کشور تبریک گفت.
آقای ساماراس با اشاره به اینکه یونان روزهای سخت بحران اقتصادی را پشت سر گذاشته، گفت نتایج جاری انعکاس آرزوی مردم یونان است و او به آن احترام می‌گذارد. اما نخست وزیر یونان گفت که حزب “دموکراسی نو” نقش تعیین‌کننده‌ای در تحولات آینده و تضمین باقی ماندن یونان در منطقه اروپا بازی خواهد کرد.
او گفت یونان را در شرایطی در سال ۲۰۱۲ تحویل گرفته که کشور در “آستانه فاجعه” بوده و اکنون بحران را پشت سر گذاشته است.
نتایج انتخابات یونان در خارج به دقت دنبال می شود چون تصور می شود پیروزی سیریزا می تواند مایه دلگرمی و تشویق احزاب چپگرای رادیکال در سراسر اروپا شود.
پانوس اسکورلتیس سخنگوی سیریزا پیشتر گفت: “مسلم است که اگر ما به یک پیروزی تاریخی برسیم پیام آن نه فقط برای مردم یونان بلکه برای تمام مردم اروپا خواهد بود.”
درحالی که ۶۷ درصد آرا شمارش شده، سیریزا ۳۶ درصد آرا را به دست آورده و حزب دموکراسی نو ۲۸ درصد را کسب کرده است.
انتظار می رود پنج حزب دیگر – از جمله راست افراطی سپیده طلایی و حزب میانه رود – در پارلمان که ۳۰۰ کرسی دارد حضور داشته باشند.
درصد آرای احزاب کوچکتر تاثیری بزرگ بر شانس سیریزا برای کسب ۱۵۱ کرسی لازم برای تشکیل دولت با اکثریت مطلق خواهد داشت.
رای‌دهندگان یونانی روز یکشنبه برای انتخاب اعضای جدید پارلمان پای صندوق‌های رای رفتند.
طبق قانون اساسی، مخالفت نمایندگان پارلمان در ماه دسامبر با کاندیدای دولت برای مقام ریاست‌جمهوری به انحلال پارلمان و برگزاری انتخابات ظرف مدت یک ماه منجر شد.
روال انتخاب نمایندگان
پارلمان تک‌مجلسی یونان ۳۰۰ نماینده دارد که بر اساس ترکیبی از اکثریت مطلق و نسبی آرا انتخاب می‌شوند و ۵۰ کرسی اضافه هم به حزب پیروز تعلق می‌گیرد ولی برای تشکیل دولت به ۱۵۱ کرسی نیاز است.
احزاب برای ورود به پارلمان به حداقل ۳ درصد کل آرا نیاز دارند ولی نمایندگان نهایی مجلس بر اساس یک فرمول پیچیده مشخص می‌شوند.
۱۲ کرسی برای فهرست کاندیداهای سراسری احزاب کنار گذاشته شده که بر اساس رای نسبی احزاب تقسیم می‌شوند و باقی نمایندگان بر اساس میزان رای هر حزب در حوزه‌های انتخابی به پارلمان راه پیدا می‌کنند.
حداقل سن رای‌دهندگان ۱۸ سال است و بیش از ۹ میلیون یونانی می‌توانند در این انتخابات شرکت کنند، ولی امکان شرکت در انتخابات از خارج از کشور وجود ندارد.
چرا کمک‌های مالی بین‌المللی به مهم‌ترین موضوع انتخابات تبدیل شد؟
تا امروز، یونان طبق برنامه حدود ۲۴۰ میلیارد یورو از اتحادیه اروپا و صندوق بین‌المللی پول کمک مالی دریافت کرده و مذاکره بر سر فاز آخر این کمک‌ها که میلیارد و دویست میلیون یورو ارزش دارد وظیفه دولت آینده خواهد بود.
اما با گذشت شش سال رکود شدید و برنامه‌های ریاضتی هنوز نمی‌توان اثرات بهبود وضعیت اقتصادی یونان را در اقتصاد واقعی این کشور مشاهده کرد.
نرخ بیکاری همچنان اندکی بیش از ۲۵٪ است اما در رده سنی ۲۵ تا ۳۵ سال این نرخ به حدودا ۵۰ درصد می‌رسد و مالیات‌های اضطراری اخیر که بیشتر به ملک اعمال شده‌اند هم فشارها بر طبقه متوسط را بیشتر کرده‌اند.
در سایه کسادی بازار این حس ایجاد شده که برنامه کمک‌های مالی در عمل نتیجه‌بخش نبوده و زمان آن رسیده که برنامه دیگری آزموده شود.
خارج شدن از اتحادیه اروپا؟
نگرانی از خارج شدن یونان از پول واحد اروپا و حتی اتحادیه اروپا، نقش مهمی در بحث‌های پیش از انتخابات سال ۲۰۱۲ ایفا کرد.
اما آلکسی سیپراس، رهبر ۴۰ ساله سیریزا، می‌گوید هدفش ماندن در پول واحد است و اخیرا از حجم ادعاهایش مبنی بر گرفتن “تصمیمات یک‌جانبه” در رابطه با تعهد‌ات یونان در قبال وام‌هایش کم کرده و از لزوم بودجه متوازن حرف می‌زند.
اما او همچنان می‌خواهد برنامه‌های ریاضتی را متوقف کند و شرایط بازپرداخت بدهی‌های یونان را تغییر دهد که با مخالفت کامل چندین رهبر اروپایی روبه‌رو شده است.
ژان-کلود یونکر، رئیس کمیسیون اروپا، نسبت به “نتیجه غلط” به یونان هشدار داده و آنتونیس ساماراس، نخست‌وزیر فعلی، که برای جذب آرای میانه‌روها و طرفداران حزب تضعیف‌شده راست افراطی “گلدن داون” تلاش می‌کند، از رای‌دهندگان یونانی خواسته آینده حضور یونان در پول واحد اروپا را به خطر نیاندازند.
این احتمال هم وجود دارد که بانک مرکزی اروپا، از آن‌جا که می‌داند دولت بعدی یونان می‌خواهد شرایط بازپرداخت بدهی‌هایش را تغییر دهد، کمی خود در روزهای آتی از خرید اوراق قرضه دولت یونان سر باز بزند و با این کار یونان را مجبور به ترک پول واحد اروپا کند.
آیا سیریزا می‌تواند دولت تشکیل دهد؟
اگر سیریزا از کسب اکثر مطلق بازبماند مجبور خواهد بود برای ائتلاف سراغ احزاب کوچکتر برود.
شاید چند حزب کوچک علاقه‌مند باشند؛ از جمله حزب سوسیالیست پاسوک که زمانی سیاست یونان را در سیطره خود داشت ولی حالا از حمایت تنها ۴ تا ۵ درصد رای‌دهندگان برخوردار است. خواسته اصلی پاسوک از آقای سیپراس تعهد به اتمام مذاکرات با اتحادیه اروپا و صندوق بین‌المللی پول بر سر کمک‌های مالی خواهد بود.
شریک احتمالی دیگر چنین ائتلافی حزب جنبش سوسیالیست‌های دموکراتیک گئورگیوس پاپاندرئو، نخست‌وزیر و رهبر سابق پاسوک، است که خواسته‌های مشخص خود را دارد.
دیگری حزب میانه‌روی “ریور” (رود) است که در اواسط سال ۲۰۱۴ توسط استاوروس فیودوراکیس، روزنامه‌نگار، در واکنش به “خط‌کشی‌های کهنه حزبی” تاسیس شد.
البته حزب “یونانی‌های مستقل” را نباید از قلم انداخت. این گروه که در سال ۲۰۱۲ از دموکراسی نو انشعاب کرد به راست‌میانه تعلق دارد ولی مخالف برنامه کمک‌های مالی است، و با وجود اینکه از لحاظ ایدئولوژیکی نقطه اشتراکی با سیریزا ندارد ولی شاید به خاطر مخالفتش با سیاست‌های ریاضتی به ائتلاف تن بدهد.
حزب کمونیست یونان، که به شکل سنتی مخالف سیاست‌های ریاضتی و پول واحد اروپا است، کمتر احتمال دارد وارد ائتلاف بشود. چه کس دیگری می‌تواند نخست‌وزیر بشود؟
bbc
